Μία από τις καινοτομίες στους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού υποτίθεται ότι θα ήταν μια υπηρεσία ηλεκτρικού αεροταξί. Η γερμανική Volocopter υποσχέθηκε ότι το ηλεκτροκίνητο, διθέσιο αεροσκάφος της VoloCity, θα μετέφερε επιβάτες σε όλη την πόλη. Αυτό δεν έγινε ποτέ, αλλά πραγματοποιήθηκαν πτήσεις επίδειξης.
Ενώ η απώλεια αυτής της προθεσμίας ήταν ενοχλητική, στα παρασκήνια αναδυόταν ένα πιο σοβαρό ζήτημα. Η Volocopter προσπαθούσε επειγόντως να συγκεντρώσει νέες επενδύσεις για να διατηρήσει την επιχείρηση.
Οι συνομιλίες για δάνειο 100 εκατομμυρίων ευρώ από την κυβέρνηση απέτυχαν τον Απρίλιο και τώρα, οι ελπίδες εναποτίθενται στην κινεζική Geely, που συζητά απόκτηση μεριδίου 85% με αντάλλαγμα χρηματοδότησης 95 εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με έκθεση του Bloomberg. Η συμφωνία θα μπορούσε να σημαίνει ότι η παραγωγή θα μεταφερθεί στην Κίνα.
Η Volocopter είναι μία από τις δεκάδες εταιρείες παγκοσμίως που αναπτύσσουν ηλεκτρικά αεροσκάφη κάθετης απογείωσης – προσγείωσης (EVTOL) για αεροταξί, τα οποία υπόσχονται ευελιξία ελικοπτέρου, αλλά χωρίς το κόστος, τον θόρυβο και τις εκπομπές ρύπων.
Ωστόσο, υπό το τεράστιο κόστος έγκρισης τέτοιων νέων αεροσκαφών από ρυθμιστικές αρχές και στη συνέχεια δημιουργίας κατασκευαστικών ικανοτήτων, ορισμένοι επενδυτές αποσύρονται.
Ένα από τα μεγαλύτερα θύματα είναι η Lilium
Η γερμανική εταιρεία Lilium είχε αναπτύξει μια ριζοσπαστική προσέγγιση στο θέμα EVTOL αεροταξί, με αεροσκάφος που χρησιμοποιεί 30 ηλεκτρικούς αεροστροβίλους που κλίνουν από κοινού για να μεταβάλλονται μεταξύ κάθετης ανύψωσης και πτήσης προς τα εμπρός.
Το μεγαλύτερο κόστος λειτουργίας είναι ο πιλότος και οι μπαταρίες που πρέπει να αλλάζονται μερικές φορές το χρόνο.
Η ιδέα αποδείχθηκε ελκυστική, με την εταιρεία να ισχυρίζεται ότι έχει παραγγελίες και μνημόνια συμφωνίας για 780 αεροσκάφη παγκοσμίως.
Επέδειξε την τεχνολογία με τηλεκατευθυνόμενο μοντέλο κλίμακας. Η κατασκευή των πρώτων πλήρους μεγέθους πρωτοτύπων είχε ξεκινήσει και οι δοκιμές επρόκειτο να ξεκινήσουν στις αρχές του 2025.
Στην αεροπορική έκθεση Farnborough Airshow τον Ιούλιο, ο COO της Lilium Σεμπάστιαν Μπορέλ ακουγόταν σίγουρος. «Θα έχουμε τρία αεροσκάφη παραγωγής μέχρι το τέλος του έτους», είχε πει στο BBC. Αλλά μετά τελείωσαν τα χρήματα.
Η Lilium προσπαθούσε να κανονίσει δάνειο ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ από τη γερμανική τράπεζα ανάπτυξης, KfW, που απαιτούσε εγγυήσεις από εθνικές και τοπικές κυβερνήσεις, που δεν υλοποιήθηκαν.
Το αεροταξί της Lilium καταρρίφθηκε
Στις αρχές Νοεμβρίου, η εταιρεία τέθηκε σε διαδικασίες αφερεγγυότητας και οι μετοχές της αφαιρέθηκαν από το χρηματιστήριο Nasdaq.
Προς το παρόν, οι εργασίες για το νέο αεροσκάφος συνεχίζονται, καθώς η εταιρεία συνεργάζεται με ειδικούς σε θέματα αναδιάρθρωσης για να πουλήσει την επιχείρηση ή να φέρει νέες επενδύσεις. Ωστόσο, η έναρξη παραγωγής του νέου e-jet φαίνεται πολύ δύσκολη.
Ο κορυφαίος Βρετανός παίκτης στην αγορά eVTOL είναι η Vertical Aerospace, που ιδρύθηκε το 2016 από τον Στίβεν Φιτζπάτρικ, ιδρυτή της OVO Energy.
Ο εντυπωσιακός σχεδιασμός του VX4 χρησιμοποιεί οκτώ μεγάλους ρότορες τοποθετημένες σε λεπτά φτερά τύπου αεροσκάφους για την ανύψωση. Ο Φιτζπάτρικ έχει κάνει φιλόδοξους ισχυρισμούς, λέγοντας ότι θα ήταν «100 φορές» ασφαλέστερο και πιο αθόρυβο από ένα ελικόπτερο, με 20% του κόστους.
Η εταιρεία έχει σημειώσει πρόοδο. Μετά την ολοκλήρωση τηλεκατευθυνόμενων δοκιμών, άρχισε να πραγματοποιεί πιλοτικές δοκιμές νωρίτερα φέτος. Στις αρχές Νοεμβρίου, πραγματοποίησε την πρώτη απογείωση και προσγείωση.
Υπήρξαν όμως και σοβαρές αποτυχίες. Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, ένα τηλεκατευθυνόμενο πρωτότυπο υπέστη σοβαρές ζημιές όταν συνετρίβη, μετά από πτώση μιας λεπίδας προπέλας.
Τον Μάιο, ένας από τους βασικούς εταίρους του, η Rolls Royce αποχώρησε από μια συμφωνία, για την προμήθεια ηλεκτροκινητήρων για το αεροσκάφος. Αλλά, παραμένει φιλόδοξη καθώς λέει ότι θα παραδώσει 150 αεροσκάφη μέχρι το τέλος της δεκαετίας, και αναμένει ότι θα παράγει 200 μονάδες ετησίως.
Οοκονομικές πιέσεις
Ο Φιτζπάτρικ επένδυσε επιπλέον 25 εκατομμύρια δολάρια στην εταιρεία τον Μάρτιο. Ωστόσο, άλλα 25 εκατ. δολάρια, που έληξαν τον Αύγουστο, δεν έχουν καταβληθεί. Από τον Σεπτέμβριο, η Vertical είχε στη διάθεσή της 57,4 εκατομμύρια δολάρια, αλλά αναμένει να ξοδέψει σχεδόν τα διπλάσια τον επόμενο χρόνο.
Οι ελπίδες για το μέλλον φαίνεται να στηρίζονται σε συμφωνία με τον Αμερικανό Τζέισον Μούντρικ μέσω της εταιρείας του Mudrick Capital Management.
Προσέφερε επένδυση 75 εκατομμύρια δολάρια στην επιχείρηση προειδοποιώντας το διοικητικό συμβούλιο της Vertical ότι η απόρριψη του σχεδίου θα οδηγούσε σε διαδικασίες αφερεγγυότητας. Αλλά αντιστάθηκε ο Φιτζπάτρικ, εφόσον θα έχανε τον έλεγχο της εταιρείας του.
Πηγές κοντά στις συνομιλίες επιμένουν ότι η συμφωνία είναι τώρα πολύ κοντά. Η εταιρεία πιστεύει ότι εάν γίνει η συμφωνία, θα ξεκλειδώσει περαιτέρω ευκαιρίες συγκέντρωσης κεφαλαίων.
Παρόλα αυτά, ένα ευρωπαϊκό έργο βρίσκεται σε καλό δρόμο, λέει στο BBC ο Μπιόρν Φερμ της εταιρείας συμβούλων αεροδιαστημικής Leeham, ο οποίος είναι αεροναυπηγός μηχανικός και υπήρξε πιλότος μαχητικών στη Σουηδία.
Λέει ότι το έργο EVTOL CityAirbus NextGen, για τετραθέσιο αεροσκάφος με οκτώ έλικες και αυτονομία 80 χλμ που εξελίσσει η Airbus, είναι πιθανό να επιβιώσει.
Αεροταξί από ΗΠΑ
Αλλού στον κόσμο, υπάρχουν καλά χρηματοδοτούμενες νεοφυείς επιχειρήσεις που σχεδιάζουν αεροταξί όπως οι Joby και Archer στις ΗΠΑ.
Μόλις κατασκευαστούν τα αεροσκάφη, η επόμενη πρόκληση θα είναι η εύρεση κερδοφόρας αγοράς.
Το μεγαλύτερο κόστος λειτουργίας είναι ο πιλότος και οι μπαταρίες που πρέπει να αλλάζονται μερικές φορές το χρόνο.
Δεδομένης όλης της αβεβαιότητας και των εξόδων, μπορεί να αναρωτιέστε γιατί οι επενδυτές βάζουν χρήματα σε νέα ηλεκτρικά αεροσκάφη.
«Κανείς δεν θέλει να χάσει την επόμενη Tesla», χαριτολογεί ο Φερμ.
